Engeltjes, engeltjes engeltjes

Engeltjes gemaakt door bedoeïenenvrouwen in SinaiMet lede ogen zie ik de af gelopen jaren de armoede hand over hand toenemen hier in Nuweiba en zoals overal raakt dat vrouwen en kinderen het hardst. De vrouwen die hier wonen maken sieraden en figuurtjes van kralen. Normaal verkopen ze hun waar langs het strand maar daar valt nu weinig te beleven.

Mij vielen vooral de engeltjes op. Met wat andere patroontjes en kleuren zouden ze nog aardiger zijn, bedacht ik.

De  4 vrouwen met wie ik het meeste optrek, en van wie ik ook weet hoe hun huiselijke omstandigheden zijn, waren blij. Ging ik hun werk in Nederland verkopen? Zouden mijn landgenoten de engeltjes leuk vinden? Ze waren ook wat gespannen, want in hun ogen wilde ik rare dingen. Of er ook engeltjes met stipjes gemaakt konden worden? Met verticale strepen? Met geel haar?

De stippen leidden in eerste instantie tot streepjes van 3 of 4 kralen, maar na een paar keer had Hamida, de coördinator, het door. De verticale strepen waren ineens helemaal geen probleem maar over het gele haar struikelden de vrouwen. Dat haar deden ze altijd met zwarte kralen.

‘Geel? Dat doe ik nooit. Dat hoort niet, ya Maryam.’ Waarna Hamida  vervolgde: ‘ We doen toch altijd blauw?’ Ik keek haar verbaasd aan. Dat had ik nou nog nooit gezien.

‘Echt waar, kijk maar hier.’ Ze pakte er een engeltje bij dat toch heus zwarte haren had. ‘Blauw,’ wees ze.

Haar broer schoot te hulp.

‘Azraq,’ zei hij, ‘ dat betekent hier donker.’

‘Hoe noemen jullie dan blauw?’

‘Ook azraq, om het jou makkelijk te maken.’

Uiteindelijk ontstond er een aardige collectie, die mee naar Nederland mocht. Over deze collectie later meer, want eerst wil ik de maaksters voorstellen.

Onze  vier vrouwen

Allereerst is daar Hamida, 35 jaar, getrouwd met Mohammed die een pick-up truck heeft. Daarmee vervoert hij vrachtjes als daar behoefte aan is. Met zo weinig toeristen is er niet veel vraag. Hij heeft niet veel omhanden. En hij heeft geen uitgebreid netwerk omdat hij nogal verlegen is.

Hamida, bedoeïenenvrouw

Hamida met haar dochtertjes Nora en Zeinab

Hamida heeft 5 kinderen, 4 dochters  en 1 zoon. Dolblij is ze met de dochters want die blijven later bij moeder in de buurt. Gezellig is dat, en ook nuttig. Want de meisjes helpen al snel mee. De oudste (15) maakt al hele mooie engeltjes en kettinkjes. Maar in de ochtend gaat ze nog steeds naar school.  Omdat Hamida dat wil, haar man kan het niet schelen.

Hamida ’s werk is het mooiste. Soepel en keurig afgewerkt. Maar met de tekeningen die ik van kleurencombinaties maakte kan ze niks. ‘Ga maar naast me zitten en zeg het me maar,’ vindt ze. ‘Dat werkt beter. Zo’n vel papier, daar houd ik niet van.’

Overigens is Hamida degene die de mobiele telefoon tegenwoordig bij zich heeft. Zij verdient nu geld, krijgt opdrachten en onderhoudt voor een groot deel het gezin. Mohammed zien we niet vaak: die zit bij zijn zussen of moeder en drinkt thee.

Onze tweede vrouw is Sabaha.

Sabaha met de engeltjes

Sabaha met de engeltjes

Zij is ook 35 jaar en een schoonzus van Hamida. Lief en hartelijk is Sabaha,  maar ook een beetje traag.  Ze droomt vaak weg, en dan vergeet ze  haar kralenwerk en soms haar dochtertje van anderhalf.  Die viel een keer van het opstapje en het duurde even voordat Sabaha weer bij de les was.

‘Zitten er drie vrouwen bij elkaar en niemand let op de baby,’ mopperde haar man, die overigens ook geen hand uitstak.  Sabaha heeft zes kinderen, drie jongens en drie meisjes.

De oudste, een zoon van 15, werkt al met toeristen, tenminste als die er zijn. Het is een wat gesloten, koppige jongen die liever bij zijn ooms zit dan bij zijn vader. Want vader heeft almaar kritiek op hem en dat verdraagt hij niet manmoedig, zoals het graag gezien wordt.

De jongste, van anderhalf,  zal de laatste zijn.

‘We nemen niet zoveel kinderen meer,’zegt Sabaha. ‘ Vijf of zes, dat is mooi.’

Dan hebben we Jamila. Zoals alle vrouwen hier trouwde ze jong. Maar helaas kwam er geen baby. Haar man wachtte zeven jaar en besloot toen een tweede erbij te trouwen.

Jamal en Yusuf, zoontjes van Jamila

Jamal en Yusuf, zoontjes van Jamila

Deze vrouw had al kinderen dus de kans was groot dat hij bij haar wel vader zou worden. Want hier denkt men al snel dat het aan de vrouw ligt. Nadat de trouwdag was gevierd was de tweede al snel zwanger. En…Jamila ook.  En dus werd Ahmad in 2010 tweemaal vader, met een maand ertussen.  De tweede vrouw was beeldschoon en al aan haar derde echtgenoot toe.  Maar ze was ook eigenwijs en overtuigd van haar eigen gelijk.

En dus sprak Ahmad de scheidings­formule driemaal uit, en besloot zich bij Jamila te houden. Die kreeg in 2011 nog een zoontje en in 2013 een dochtertje. En schilderde een groot hart in de slaapkamer.

Jamila heeft gevoel voor humor en haar gezicht straalt altijd als de volle maan. En dat zie je terug bij zoontje Yusuf, die sprekend op zijn moeder lijkt.

Tot slot is daar Hamda. Zij is de zus van Hamida en net 30 geworden.  Hamda hoeft helemaal niet te werken want ze is op haar zestiende goed getrouwd. Haar man heeft 2 jeeps en een prachtig huis, speciaal  voor haar gebouwd. Met maar liefst twee badkamers, een mooie keuken, een echte eethoek – maar daar zit nooit iemand- en een bankstel dat ook nooit gebruikt wordt. Want iedereen zit altijd op de grond.  Hamda is humoristisch, intelligent en lief. Met haar, en met Jamila, kan je echt lachen.

Khalud, oudste dochter van Hamda

Khalud, oudste dochter van Hamda

Hamda helpt haar zus met de engeltjes, gewoon, omdat het gezellig is en ze van haar zus houdt. Zij heeft nu vier kinderen, van wie de oudste, een dochter, nu 13 is.

Dan volgen twee jongens en dan weer een meisje. Tussen elk van de kinderen zit vier jaar. ‘Dan heb ik alle tijd voor de baby ’ zegt ze. Want dan gaat die van vier naar school.

In de komende tijd blijven we deze vrouwen volgen. Mochten we meer producten kunnen verkopen, dan komen er ook meer vrouwen in beeld. Voorlopig echter houden we het bij deze vier.

Wil je mij? Ik wil met jou trouwen!

Kamla ken ik al een tijdje. Ze is rond de 28 jaar, woont bij haar zus in huis en niet getrouwd. En dat is wel apart, want de meeste meisjes hier hebben rond hun 21ste hun eerste bruiloft wel achter de rug. Ik vroeg haar zus, Rahma, hoe dat kon.
‘Er is nog niemand om haar gekomen,’ vertelde ze. ‘En hoe langer het duurt, hoe moeilijker het wordt. Mannen willen een jong meisje.’
‘Toch niet allemaal,’ protesteer ik. ‘Neem nou Atwa, die nam Shaqiyya en die was toch ook een stuk in de twintig.’
‘Atwa was al 40. Welk jong meisje wil nou een man van 40? Zijn baard was grijs. Niemand anders wilde Shaqqiya.’

Houden van, die term gebruiken de bedoeïenen niet als het om liefde en huwelijk gaat.
‘Ik wil die wel,’ zegt een jongen over een knappe meid.
‘Hij is getrouwd vorig jaar. Een leuke vrouw, die had ik wel willen hebben.’

Kamla aan het werk

Met Kamla zit ik bij het vuur. Zij is een ketting aan het rijgen en ik borduur pailletten op mijn hoofddoek.
‘Wie zou je willen,’ vroeg ik haar. ‘Zijn er mannen die je ziet zitten?’ Ze haalde haar schouders op.
‘Subayl,’ stel ik voor. ‘Die ziet er leuk uit en ik vind hem erg aardig.’
‘Ja, hij is knap, maar hij zit vast.’
‘Hij komt in maart weer vrij, dat hoorde ik van Aliyan.’
‘Hij heeft vast al zijn keuze gemaakt. En hij is jonger dan ik’
‘Aliyan dan, zijn broer. Die is rustig en in de 30. Is dat niks?’
‘Aliyan? Die lelijkerd. Die wil toch niemand?’ Ze trok een grimas.
‘En Sami? Die uit Ruwaybiyya?’ Kamla keek peinzend voor zich uit. Sami, ja, die zag ze wel zitten. Ongetrouwd, 38 jaar, altijd vriendelijk, een knap gezicht en de trotse eigenaar van een jeep.
‘Hij heeft twee nieuwe tanden genomen, hij ziet er goed uit, nu.’
‘Die wil ik wel.’

Het is een beetje lastig je huwelijkspartner uit te zoeken als je elkaar niet of nauwelijks onder vier ogen kunt spreken. Dus wordt het uiterlijk een belangrijk selectiecriterium. Jonge Muzeinimeisjes hebben het gezicht nooit bedekt en zijn zo hun eigen reclameposter. En de jongens ijdeltuiten wat af met hun hoofddoek: er zijn zoveel verschillende manieren om die te dragen dat er heuse bijeenkomsten aan geweid worden.
Daarnaast hebben natuurlijk de ouders een flinke vinger in de pap maar als de wens van zoon of dochter geen aversie oproept wordt er getrouwd.

Aantrekkelijke Sami, gewild vrijgezel

Een week later kom ik Sami tegen.
‘Jij hebt Kamla op me afgestuurd,’ zegt hij.
‘Zij wil jou wel.’
‘Wat moet ik met haar, ze is minstens 30. En ook nog lelijk!’
‘Maar ze is heus aardig en ze heeft prachtig haar, tot op haar achterwerk.’ Dat wekt even de belangstelling van Sami. Het altijd ongeziene haar is begeerlijk en hoe langer het is, hoe meer het aanspreekt. Maar nee, hij wil niet. Zijn moeder vond het wel een aardig idee, zegt hij, maar die hoeft er niet mee naar bed. Nee, hoor, hij blijft nog liever alleen.

‘Hij wou niet,’ zegt Kamla later tegen me. ‘Hij zegt dat hij helemaal nooit wil trouwen.’

En Aliyan? Die is ook nog steeds vrijgezel. Er was wel een nichtje dat wilde maar die had net zo’n slechte huid en vooruitstekende tanden als hij.
‘Mijn nicht? Die lelijkerd? Nee hoor, die wil ik niet.’

Marion Meulenbroek
http://www.hadiyareizen.nl